15.02.2013

PXENYAN YADRO SINOVINI AMALGA OSHIRDI. ENDI NIMA BO`LADI?


Ma`lumki, 12-fevral kuni oldin tahmin qilganimizdek Shimoliy Koreya yadro sinovini amalga oshirdi. Bu xisob bo`yicha uchinchi sinov bo`lib, oldingi sinovlar Pxenyan uchun ancha qimmatga tushgan edi. Oldingi ikki sinovdan so`ng jahon hamjamiyati Shimoliy Koreyani qattiq tanqid qilgan, G`arb va BMT tomonidan og`ir sanksiyalar kiritilgandi. Xo`sh, bu sinovdan keyingi vaziyat qanday bo`ladi endi? Shimoliy Koreyaga bosimlar ortadimi yoki Pxenyan o`zining ochlikdan farzandlarini yeyishga majbur bo`layotgan aholisini ro`kach qilib yana bir bor jahon hamjamiyatining ko`nglini “eritish”ning uddasidan chiqadimi? Keling, quyida shularni birgalikda tahlil qilishga harakat qilib ko`ramiz.

Shimoliy Koreyaning yadro sinoviga nisbatan Xitoyning munosabati tasvirlangan karikatura


Yadro sinoviga qarshi ilk shaxdam qadam janubliklar tomonidan amalga oshirildi. Kuni kecha Janubiy Koreya Shimoliy Koreya bilan dengizdagi chegaraga bu mamlakatning istalgan nuqtasiga raketalar vositasida zarba bera oluvchi jangavor kemalarni o`rnatib chiqdi, deya xabar berdi Janubiy Koreya Mudofaa Vaziri Kim Min Sok.

Vazirga ko`ra, Janubiy Koreya, shuningdek, 800 km uzoqlikka ucha oluvchi ballistik raketalar ustidagi ishlarni tezlashtiradi va raketalardan milliy mudofaa tizimini ishlab chiqadi.

Bu bayonot 12-fevral kuni Shimoliy Koreya tomonidan o`tkazilgan yerosti yadro quroli sinovi ortidan yangramoqda va bu sinov bir qancha davlatlar, jumladan, BMT Xavfsizlik Kengashining kuchli e`tiroziga sabab bo`ldi.

Janubiy Koreyaning yuqoridagi qaroriga munosabat bildirgan Rossiya Tashqi Ishlar Vaziri Sergey Lavrov: “Shimoliy Koreyaning yadro sinovi ushbu mamlakatga nisbatan urush ochishda vaj qilib olinmasligi kerak va Koreya yarimorolini yadrodan xoli hududga aylantirish borasidagi 6 tomonlama muzokaralar davom ettirilishi lozim,” deb aytgan.

Mudofaa Vazirligining vakili Seulda o`tkazilgan brifingda Janubiy Koreya tez orada Shimoliy Koreya raketalarini aniqlovchi va yo`q qiluvchi tizimni ishlab chiqishi haqida ma`lum qilgan.

12-fevral kuni chaqirilgan BMT Xavfsizlik Kengashining favqulodda yig`inida Shimoliy Koreyaning bu amali qattiq qoralandi va Pxenyanga qarshi jiddiy harakat olishga da`vat qilindi.  

“Xavfsizlik Kengashi a`zolari Kengash rezolutsiyalarini keskin buzgan ushbu yadro sinovini qattiq qoralashdi,” deb aytdi Janubiy Koreya Tashqi Ishlar Vaziri Kim Sung Hvon.

AQSHning BMTdagi elchisi Syuzan Raysga ko`ra, Vashington va uning ittifoqchilari 2006-2009-yildagi yadro sinovlari tufayli Shimoliy Koreyaga qarshi allaqachon kuchga kiritilgan sanksiyalarni yanada kuchaytirishga qaror qilishgan.   

Shuningdek, Syuzan Raysning fikricha, Pxenyan o`zining yadro sinovi ortidan izolatsiya va yanada ko`proq bosimlar bilan yuzlashadi.

“Shimoliy Koreya AQSH uchun katta xatar va Vashington zudlik bilan unga qarshi chora ko`rishi shart,” deya ogohlantirdi yadrovi sinovi ortidan Qo`shma Shtatlar Mudofaa Vaziri Leon Panetta.

Shimoliy Koreyaga qarshi og`ir zarbalardan biri uzoq vaqt uni tarafini olib kelayotgan Rossiya tomonidan amalga oshirildi. Rossiya prezidentining yordamchisi janob Ushakov Shimoliy Koreya yadro sinovi bo`yicha rasmiy Moskvaning talabini ma`lum qildi. Ushakovga ko`ra “Pxenyan zudlik bilan o`zining noqonuniy harakatlari va yadroviy dasturiga chek qo`yishi shart”. Janob Ushakov, shuningdek, shimolliklarni xalqaro yadroviy normalarga so`zsiz amal qilishga chaqirdi va rus razvedkasi Koreya yarimorolida bo`ladigan har bir yadro hamda raketa sinovini kuzatishini aytib, ogohlantirdi.

Bundan tashqari Shimoliy Koreyaning sobiq hammaslagi, asosiy hamkori va xalqaro maydondagi himoyachisi Xitoy ham bu sinovni qattiq qoraladi. Xitoyga ko`ra Pxenyanning bunday amallari toqat qilib bo`lmasdir va nafaqat Sharqiy Osiyo, balki butun dunyoning barqarorligiga katta xavf tug`diradi.

“Bu sinov faqatgina bizning birinchi reaksiyamiz edi,” deb aytgan rasmiy Pxenyanning o`z ismini oshkor qilmagan rasmiysi. Shimoliy Koreya Tashqi Ishlar Vazirligiga ko`ra yadro sinovi AQSHning “dushmanona” harakatiga nisbatan o`zini-o`zi himoyalash amali bo`lgan va Vashington bunday harakatlarini yana davom ettirsa, yadro sinovlari haqiqatga ko`chadi.  

Ko`rib turganimizdek, bu safar Pxenyan o`zi yolg`iz qoldi. Sinovlardan atigi ikki kun o`tdi, lekin tanqidlar, bosimlarning cheki ko`rinmaydi. Kim Jong Un hukumati bosimlarga dosh berolmay, taqdirga tan beradimi yoki o`zi tahdid qilganidek yadro urushini boshlaydimi? Bunisini endi faqat vaqt ko`rsatadi. Voqealar rivojini kuzatib boring va biz bilan birga bo`ling!

16 комментариев:

  1. Бир суз билан айтганда Шимолий Кореяни бу ядро синовлари хамда АКШ ва Жанубий Кореяга солаётган тахдидлари оркасида Россия ва Хитойнинг манфаатлари ётибди. Россия ва Хитой, бу иккала иттифокдош давлатлар хеч качон иккала Корея давлатини бирлашишига йул куймайди. Ха, сабаби уша. АКШ ва уни иттифокдошлари бу давлатларнинг бурнини тагига келиши ва минтакада ПРО системасини ёткизиб Хитой ва Россиянинг ядро арсеналини нейтраллаштириш сиёсати.

    ОтветитьУдалить
  2. Jirinovskiy janoblari aytganday, kommunizm - ich qotishi, demokratiya - ich ketishi. Yer kurrasidagi Isroil-Falastin va Shimoliy-Janubiy Koreya mojarolari hali beri tugamaydi.

    ОтветитьУдалить
  3. BMT sanksiyalarni va rezolyutsiyalarni umuman foydasi yo`q. Zudlik bilan diplomatik aloqalarni yo`lga q`oyish zarur.

    ОтветитьУдалить
  4. Sarlavxa judayam qiziqarli quyilibdi :)

    PXENYAN YADRO SINOVINI AMALGA OSHIRDI. ENDI NIMA BO`LADI?

    Nima ham bulardi? :) Endi voqealar rivoji Xitoyning tashqi siyosatiga chambarchas bog`liq.

    ОтветитьУдалить
  5. Бечора балиқлар нурланиб ўлиб кетишди. Табиатга қанчалик зарар келтирсанг, табиат ҳам сени аяб ўтирмайди. Бу ерда Шимолий Корея ядровий ракетасини портлаттими ёки ускунани ўрнатиб потлатишдими? Агар ускунани ўрнатиб портлатган бўлса зудлик билан у мамлакатга хужум қилиш керак.

    Яна қизиқарли савол туғилади. Ироқни ядроси бор деб бахона қилиб босиб олган Америка, натижада хеч нима топа олишмади. Бироқ ядроси борлиги маълум бўлган қашшоқ мамлакатга имконият яратяпти. Нефт керакмиди? Аслида бу катта сиёсий ўйин, Шимолий Корея эса қўғирчоқ бўляпти.

    ОтветитьУдалить
  6. Ma`lumot uchun: Shimoliy Koreya yadro sinovini yerostida amalga oshirgan. BBCga ko`ra yerosti silkinishi hatto Qozog`istonda ham sezilgan. Shimoliy Koreya va boshqa davlatlar munosabati haqida bundan oldingi maqolamizda qisqacha yoritib o`tganmiz. Keyingi tahlillar ustida ham bosh qotirishga harakat qilamiz.

    ОтветитьУдалить
  7. Кечирасиз Қозоғистонда хар куни ер силкинишлари содир бўляпти қайси бири Шимолий Кореяники аниқлашибдида.

    ОтветитьУдалить
    Ответы
    1. "Qozog‘iston seysmologlarining ma‘lum qilishlaricha, Shimoliy Koreyada atom quroli Grinvich vaqti bilan tungi 0257 (Toshkent vaqti bilan ertalab soat 07dan 57 daqiqa o‘tganda) yer ostida sinab ko‘rilgan.

      Sinov natijasida 4.9 balli zilzila sodir bo‘lgan."

      BBCning xabari qanchalik to`g`ri yoki noto`g`riligini hali bilmaymiz. Biroq bu xabar agentligi shunday ma`lumot bermoqda. Manbaa: http://www.bbc.co.uk/uzbek/lotin/2013/02/130212_latin_north_korea_test.shtml

      Удалить
    2. Гнать қилма Қозоғистонда 4.9 балл бўлса Хитойда 5.0, Жанубий Кореяда 7, Шиболий Кореяда эса ҳамма нарса текис бўлиб қолиш керак эди.

      Удалить
  8. Xurmatli Anonim, biz BBC tarqatgan axborotlar xolisligi uchun majburiyatni bo'ynimizga olmaganmiz. Bu masala bo'yicha BBC O'zbek Hizmati ma'muriyatiga murojaat qilishingiz mumkin.

    ОтветитьУдалить
  9. BBC дан ўқисак силарни нима керагилар бор. Кўчирмачининг фикрини эшитгандан кўра оригинал фикрни ўқиган яхши эмасми?

    ОтветитьУдалить
  10. Xurmatli Anonimniy, bu habar emas, tahlil, farqiga bormasdan turib odamlarga hukm o'qimaslikni maslahat berardim. BBCning habari faqat manbaa sifatida berilgan, maqola undan ko'chirma emas

    ОтветитьУдалить
  11. Ундан бундан эшитган, ўқиган нарсаларингиз ишончли манба бўлмайди. Шунинг учун фикрингизни нималарга асосланиб ёзяпганлигизни кўрсатиш учун тагида манбалар деган ёзув қолдиринг. Шундай сайтлар бор маълумотларни бирон бир сиёсий қарама қаршиликни келтириш учун тарқатади.Так что Шимолий Кореяга бориб бор нарсани ўз кўзларингиз билан кўрмаганлигизни биламиз. Манбалар рўйхати керак.

    ОтветитьУдалить
  12. Keyingi safar Shimoliy Koreya Yadro sinovlarida qatnashish uchun alohida taklifnoma jo'natsa borib o'z ko'zimiz bilan ko'rib keyin qo'yamiz manbani, lekin ungacha ancha sabr qilib turishingizga to'g'ri keladi.
    Maynavozchilik axmoqni zo'r quroli, ayniqsa u Anonim nomi ostida harakat qilsa ;)

    ОтветитьУдалить
    Ответы
    1. Men sizlar bilan tortishayotgan Anonim emasmanku, lekin blogdagi maqolalarga o`quvchilar tomonidan Anonim tarzda sharh qoldirish funktsiyasini o`chirib qo`ysangizlar, kelgusida albatta bunday dil-xiraliklar bo`lmaydi deb o`ylayman. Bunday o`ylashimning sababi, yuqoridagi barcha (Anonim muallifligidagi) sharxlar xuddi bir odam tomonidan yozilganga o`xshab qoladi ekan. Ammo internetda har kim anonim bo`lib yurishga qonuniy huquqi bor. Keyingi maqolalarga o`quvchilar tomonidan fikr bildirilsa yana Anonim bo`lib fikrini yozaverishadi, menimcha u funktsiyani uchirish kerakmikin. Bu meni fikrim albatta.

      Удалить
  13. Бу демократия нимани хохласам шуни гапираман!!!

    ОтветитьУдалить